آیه چهارم: 125/ بقره
"وَاِذجَعَلنَاالبَیتَ مَثَابهً لِّلنَّاسِ وَأمْنًاوَاتَّخِذُوامِنْ مَّقَامِ اِبراهیمَ مُصَلًّی وَعَهِدنا إلی اِبرَاهِیمَ و اِسمَاعیلَ أن طَهِّرُا بَیتیَ لِلطّائفینَ و العاکِفینَ والرُّکَّع السُجود"
و (به یاد آرید) زمانى که ما این خانه (کعبه معظمه) را مرجع مردم و جایگاه امن و امان قرار دادیم و (گفتیم) از مقام ابراهیم محلّى براى نماز بگیرید (از پشت سر یا جانب راست یا چپ آن)، و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانه مرا براى طواف کنندگان و مجاوران (یا اعتکافکنندگان) و رکوع و سجده کنندگان پاکیزه نمایید.
در این آیه خداوند به بیان عظمت خانه ی کعبه که به دست ابراهیم ساخته و آماده شده ،پرداخته و می فرماید:«به خاطر بیاورید هنگامی که خانه ی کعبه را محل بازگشت و توجه مردم و مرکز امن و امان قرار دادیم.» و پس از آن اضافه می فرماید: از مقام ابراهیم نماز گاهی برای خود انتخاب کن.
بله، این حکم علاوه بر این که یادبودی از تجدید کننده و قهرمان توحید است، نشانه ای مهم و اساسی برای رهپویان قرب الهی است. واسطه بودن مقام(ابراهیم) بین نمازگزار و کعبه و تأکید قرآن بر این موضوع، جایگاه رفیع نبوت و امامت را در هدایت انسان به سوی خداوند نشان می دهد.
امام باقر (ع) در وسائل الشعیه در مورد طواف کنندگان می فرمایند:« آنان فرمان یافتند که پس از طواف دور این سنگ ها، نزدما بیایند و ولایتشان را اعلام کنند.
درتفسیر المیزان امده:(وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً) الخ، این آیه اشاره به تشریع حج، و نیز مامن بودن خانه خدا و مثابت، یعنى مرجع بودن آن دارد، چون کلمه (مثابه) از ماده (ث- و- ب) است، که بمعناى برگشتن است.
وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّى... الخ، کانه این جمله عطف باشد بر جمله ،جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً، چون هر چند که جمله اول خبر، و جمله دوم امر و انشاء است، و لیکن بحسب معنا آن جمله نیز معناى امر را دارد، چون گفتیم که اشاره به تشریع حج و ایمنى خانه خدا دارد، پس برگشت معنایش به این میشود: و اذ قلنا للناس توبوا الى البیت، و حجّوا الیه، و اتخّذوا من مقام ابراهیم مصّلى.... بیاد آر آن زمان را که بمردم گفتیم: بسوى خانه خدا برگردید، و براى خدا حج کنید، و از مقام ابراهیم محل دعائى بگیرید.
و اى بسا که گفته باشد: گفتار در آیه با تقدیر کلمه گفتیم معنا مىدهد، و تقدیر آن چنین است:
و قلنا اتخذوا من مقام ابراهیم مصلى...، و گفتیم که از مقام ابراهیم محل دعائى بگیرید، و کلمه (مصلى) اسم مکان از صلاة بمعناى دعاء است، و معنایش اینست که از مقام ابراهیم ع مکانى براى دعاء بگیرید، و ظاهرا جمله: (جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً) بمنزله زمینه چینى است، که به منظور اشاره به ملاک تشریع نماز بدان اشاره شده است، و به همین جهت نفرمود: (در مقام ابراهیم نماز بخوانید)، بلکه فرمود: از مقام ابراهیم محلى براى نماز بگیرید. پس در این مقام، صریحا امر روى صلاة نرفته، بلکه روى گرفتن محلى براى صلاة از مقام ابراهیم رفته است.
- بقره، 125 .
- معاونت امور روحانیون، اسرارومعارف حج، ص 184 .
- حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد 14، ص324 .
- طباطبایی المیزان، ج 1، ص 424 .
.: Weblog Themes By Pichak :.